QUAN HỆ VỚI CON GÁI 16 TUỔI BỊ TỘI KHÔNG?

Bài viết được tư vấn chuyên môn & chia sẻ kinh nghiệm thực tế bởi Luật sư Nguyễn Hồng Quân.

Pháp luật hình sự quy định như thế nào đối với trường hợp quan hệ với người 16 tuổi?

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự trước ngày 01/01/2018 và tinh thần của nhà làm luật, chủ thể thực hiện hành vi phạm tội trong các tội liên quan đến hành vi quan hệ tình dục (hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu với trẻ em) đều được hiểu là nam giới. Nữ giới không thể trở thành chủ thể của các tội nói trên mà chỉ có thể trở thành chủ thể trong trường hợp đồng phạm với vai trò người giúp sức vì nó đi ngược với tính chất của hành vi giao cấu. Tuy nhiên, xuất phát từ thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm và bình đẳng giới, Bộ luật Hình sự 2015 đã công nhận chủ thể của các tội liên quan đến hành vi giao cấu và quan hệ tình dụng khác có thể bao gồm cả nam giới và nữ giới. Do đó, bài viết này sẽ phân tích về hành vi quan hệ tình dục đối với người 16 tuổi (giao cấu và thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác) bao gồm cả nam giới và nữ giới.

Đối với hành vi quan hệ tình dục với người 16 tuổi, có thể chia hai trường hợp sau:

Trường hợp 1: Quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi

Theo quy định tại Điều 142, Điều 144, Điều 145 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, hành vi quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội cụ thể như sau:

1. Người thực hiện hành vi phạm tội sẽ bị truy trách nhiệm hình sự với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 142 khi hành vi phạm tội có các dấu hiệu sau:

- Dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực (bằng lời nói, hành động uy hiếp tinh thần người khác) hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ. Đối với nạn nhân từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì việc xác định việc giao cấu có trái ý muốn của nạn nhân không là điều bắt buộc phải thực hiện khi định tội. Vì trong trường hợp việc giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác được sự đồng ý của nạn nhân thì người thực hiện hành vi phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi quy định tại Điều 145.

- Đối với nạn nhân dưới 13 tuổi, Điều 142 quy định dù nạn nhân có đồng ý hay không đồng ý giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác thì người phạm tội vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. 

2. Người thực hiện hành vi phạm tội sẽ bị truy cứu đối với tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu hành vi phạm tội có dấu hiệu sau:

- Dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Thủ đoạn có thể được thực hiện với nhiều hình thức khác nhau như: mua chuộc, dụ dỗ, đe doạ hoặc bằng tình cảm, bằng tiền bạc, có khi chỉ là một lời hứa… Người bị lệ thuộc vào người phạm tội bao gồm sự lệ thuộc về tinh thần cũng như lệ thuộc về mặt vật chất xuất phát từ nhiều quan hệ khác nhau như: cha với con, thầy với trò, thầy thuốc với bệnh nhân...

3. Người thực hiện hành vi phạm tội bị truy cứu đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi mà không thuộc hai trường hợp trên. Hay nói cách khác trong trường hợp này, việc giao cấu hay thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 là hoàn toàn có sự đồng tình của hai người không bên nào ép buộc bên nào.

Trường hợp 2: Quan hệ tình dục với người từ đủ 16 tuổi trở lên

- Đối với trường hợp tự nguyện: Bộ luật Hình sự hiện nay không quy định trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 16 tuổi trở lên mà người đó tự nguyện thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, trong trường hợp này người thực hiện hành vi sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.

- Đối với trường hợp không tự nguyện: Trường hợp này người thực hiện hành vi phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội hiếp dâm (quy định tại Điều 141) hoặc tội cưỡng dâm (quy định tại Điều 143) tùy thuộc vào hành vi phạm tội.

Việc xác định tuổi của người bị hại căn cứ vào giấy khai sinh hoặc các giấy tờ thể hiện ngày tháng năm sinh của người bị hại. Trường hợp đã áp dụng các biện pháp hợp pháp mà vẫn không xác định được chính xác thì ngày, tháng, năm sinh của họ được xác định như sau:

- Trường hợp xác định được tháng nhưng không xác định được ngày thì lấy ngày cuối cùng của tháng đó làm ngày sinh.

- Trường hợp xác định được quý nhưng không xác định được ngày, tháng thì lấy ngày cuối cùng của tháng cuối cùng trong quý đó làm ngày, tháng sinh.

- Trường hợp xác định được nửa của năm nhưng không xác định được ngày, tháng thì lấy ngày cuối cùng của tháng cuối cùng trong nửa năm đó làm ngày, tháng sinh.

- Trường hợp xác định được năm nhưng không xác định được ngày, tháng thì lấy ngày cuối cùng của tháng cuối cùng trong năm đó làm ngày, tháng sinh.

Trường hợp không xác định được năm sinh thì phải tiến hành giám định để xác định tuổi.

(Căn cứ Điều 417 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015).

Trên đây là quy định của pháp luật về hành vi giao cấu và thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người 16 tuổi, theo đó căn cứ vào từng trường hợp thì người phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo từng tội cụ thể.

Nếu cần tư vấn về pháp luật về Hình sự, bạn có thể liên hệ Luật sư Nguyễn Hồng Quân theo thông tin sau:

• Văn phòng 1: Số 168 đường Láng, phường Thịnh Quang, quận Đống Đa; Hà Nội.
• Văn phòng 2: Số 102 Nguỵ Như Kon Tum, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
• Điện thoại: 0989 815 198 (Luật sư Quân)
• Email:  ls.trungquan@gmail.com



HỎI: QUAN HỆ VỚI TRẺ EM 16 TUỔI

Mong các luật sư tư vấn giúp mình một số thắc mắc sau. Em trai của tôi năm nay 17 tuổi có quan hệ với một bạn nữ đã đủ 16 tuổi. Hiện tại bạn nữ ấy có thai. Hai bên đều tự nguyện không ép buộc. Vậy nếu bạn nữ kiện em trai tôi vì tội quan hệ với trẻ em chưa đủ 18 tuổi thì em tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự hay các bồi thường liên quan trong trường hợp này? (2 bên tự nguyện) Xin cảm ơn!

Đối với câu hỏi của bạn luật sư Ngô Quốc Việt tư vấn như sau:

Quan hệ tình dục với người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự nếu cả 2 tự nguyện mà không hề có hành vi: dùng vũ lực hay đe dọa dùng vũ lực để quan hệ (hiếp dâm), cưỡng ép hoặc các thủ đoạn khác khiến người chưa thành niên phải miễn cưỡng quan hệ (cưỡng dâm), hoặc mua dâm người chưa thành niên.

Về trách nhiệm dân sự, em và gia đình bạn (vì em bạn chưa thành niên)  phải có trách nhiệm nuôi dưỡng, trông nom, chăm sóc, giáo dục em bé đến khi đủ 18 tuổi.

Cảm ơn!

Luật sư Ngô Quốc Việt.

Đối với câu hỏi của bạn luật sư Phạm Văn Sửu tư vấn như sau:

Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Em trai bạn 17 tuổi, giao cấu với người đủ 16 tuổi tự nguyện. Không thuộc trường hợp \"Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi\". Do đó, không có tội.

Còn việc bồi thường do hai bên tự thỏa thuận.

Trân trọng!

Luật sư Phạm Văn Sửu.

THÔNG TIN LIÊN QUAN:

Danh bạ Luật sư Hình sự

Tội quan hệ với trẻ dưới 18 tuổi

Quan hệ với trẻ em trên 16 tuổi tự nguyện

Quan hệ với người dưới 18 tuổi