Con ngoài giá thú có được hưởng thừa kế của cha/mẹ không

Trong cuộc sống hôn nhân, đôi khi vì một lý do nào đó mà người chồng hoặc vợ có con với người khác. Những đứa con đó sinh ra khi cha, mẹ của chúng không trong mối quan hệ hôn nhân chính thức - thường gọi là con ngoài giá thú. Hiện nay, chưa có định nghĩa về con ngoài giá thú, theo pháp luật hiện hành thì đây được xem là con riêng của vợ, chồng. Vậy, liệu rằng pháp luật có quy định nào bảo vệ những người con này liên quan đến quyền thừa kế di sản do cha mẹ để lại hay không?

Quan hệ cha, mẹ, con vốn là một quan hệ tự nhiên thuần túy, con hay cha, mẹ đều có quyền tự nguyện nhận cha, mẹ, con. Tuy nhiên, trên phương diện thừa kế, mối quan hệ này không chỉ là mối quan hệ tự nhiên mà cần phải được pháp luật thừa nhận. Để đảm bảo quyền thừa kế di sản của cha, mẹ thì con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) cần được pháp luật công nhận thông qua các hình thức giấy khai sinh, trích lục đăng ký khai nhận cha, mẹ cho con, hay bản án, quyết định của Tòa án công nhận cha, mẹ cho con.

    1. Trường hợp cha, mẹ chết để lại di chúc

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Do đó, trong trường hợp cha, mẹ chết có để lại di chúc và di chúc này hợp pháp thì con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) sẽ được hưởng thừa kế theo di chúc của cha, mẹ khi:
- Trong di chúc, cha, mẹ ấn định người con ngoài giá thú đó được hưởng di sản thừa kế.
- Trong trường hợp cha, mẹ có để lại di chúc nhưng trong danh sách những người được hưởng thừa kế trong di chúc không có tên người con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) thì căn cứ theo quy định của Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 người con này chỉ được hưởng thừa kế của cha, mẹ nếu đáp ứng các điều kiện sau:
        + Có đủ giấy tờ chứng minh được người này và người để lại di chúc có mối quan hệ mẹ - con hoặc cha – con (căn cứ theo giấy khai sinh; trích lục đăng ký cha, mẹ cho con; bản án, quyết định của Tòa án về việc công nhận cha mẹ cho con hoặc con cho cha mẹ…)
        + Chưa thành niên hoặc thành niên nhưng không có khả năng lao động
        + Mức hưởng thừa kế: Phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật

    2. Trường hợp cha, mẹ chết không để lại di chúc:

Theo quy định của pháp luật, trường hợp người chết không để lại di chúc thì di sản của họ sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.
Căn cứ Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 người thừa kế theo pháp luật bao gồm:
        - Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
        - Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
        - Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Như vậy, con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) nhưng đã có đầy đủ chứng cứ chứng minh có quan hệ cha – con, mẹ - con với người để lại di sản (căn cứ giấy khai sinh; trích lục đăng ký cha, mẹ cho con; bản án, quyết định của Tòa án về việc công nhận cha mẹ cho con hoặc con cho cha mẹ…) thì được xác định là người thừa kế ở hàng thừa kế thứ nhất của cha, mẹ.
Từ những nội dung trên, có thể thấy quyền hưởng di sản thừa kế cha, mẹ để lại của con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) vẫn được pháp luật công nhận và bảo vệ. Con ngoài giá thú (hay con riêng của vợ, chồng) vẫn có thể được hưởng di sản thừa kế của cha, mẹ mình.
           Tác giả: Luật sư Nguyễn Cảnh Trường 
            Điện thoại: 093 694 1658