HỢP ĐỒNG VÔ HIỆU VÀ HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA HỢP ĐỒNG VÔ HIỆU

HỢP ĐỒNG VÔ HIỆU VÀ HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA HỢP ĐỒNG VÔ HIỆU

I.                   Lời mở đầu:  

Hợp đồng dân sự là một trong những phương thức hữu hiệu để các chủ thể thực hiện quyền,  nghĩa vụ dân  sự của  mình trong giao dịch đời sống hằng ngày. Hiện nay, Hợp đồng dân sự càng có ý nghĩa quan trọng và thiết yếu trong nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa của nước ta trong giai đoạn này. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện hợp đồng, vẫn còn tồn tại rất nhiều tranh chấp, đặc biệt là các tranh chấp liên quan đến hợp đồng vô hiệu và việc giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu cũng rất phức tạp và còn nhiều vướng mắc. Bài viết này chúng tôi chia sẻ các quy định của pháp luật về hợp đồng vô hiệu cũng như cách thức giải quyết hậu quả pháp lý khi một hợp đồng bị tuyên vô hiệu là như thế nào?  

II.               Hợp đồng vô hiệu:

Khi tiến hành giao kết hợp đồng, các bên đều mong muốn là hợp đồng đảm bảo có hiệu lực và có thể thực hiện ngay nhưng vì nhiều lý do mà dẫn đến hợp đồng có thể bị vô hiệu, trong đó có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan.

Các nguyên nhân chủ quan chính dẫn đến việc vô hiệu của hợp đồng có thể kể đến như: hành vi của chủ thể khi xác lập hợp đồng như vi phạm nguyên tắc xác lập hợp đồng; vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội; lừa dối, đe doạ, cưỡng ép đối tác; xác lập hợp đồng một cách giả tạo. (Điều 123 đến Điều 127 BLDS 2015)

Các nguyên nhân khách quan là những sự kiện xảy ra ngoài ý chí, không phải là mong muốn chủ quan của chủ thể như một trong hai bên bị nhầm lẫn khi giao kết hợp đồng; chủ thể xác lập hợp đồng vào đúng thời điểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình; do hợp đồng có đối tượng không thể thực hiện được (Điều 128, Điều 408 BLDS 2015)

Ngoài ra có có một số nguyên nhân khác như vi phạm về hình thức của hợp đồng, vi phạm hợp đồng chính vô hiệu ảnh hưởng đến hợp đồng phụ…..

III.    Giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu:

Đối với việc giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu cũng còn nhiều vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật vào thực tiễn xét xử. Cụ thể, đối với trường hợp giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu mà các bên tham gia hợp đồng chỉ mới xác lập mà chưa thực hiện thì các bên chỉ cần chấm dứt hợp đồng đó là xong. Nhưng thực tế, các trường hợp yêu cầu tuyên bố hợp đồng vô hiệu thì hầu hết các bên đều đã thực hiện một phần hoặc toàn bộ hợp đồng thì việc khôi phục lại tình trạng ban đầu là không khả thi và để xác định vấn đề lỗi, xác định thiệt hại và trách nhiệm của các bên là một vấn đề phức tạp và nan giải.

Ngoài ra, khi giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu còn cần phải chú ý đến việc bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi tham gia hợp đồng (Điều 133 BLDS 2015)

Nhìn một cách tổng thể, quy định pháp luật cơ bản đã giải quyết được những vướng mắc về hợp đồng vô hiệu. Tuy nhiên, thực tiễn giải quyết tranh chấp tại Toà án vẫn phát sinh nhiều bất cập do chưa thống nhất được cách hiểu các quy định pháp luật.

IV.             Lời khuyên:

Thông qua những phân tích nêu trên, chúng tôi cho rằng khi tham gia giao kết hợp đồng, các bên cần lưu ý nắm rõ các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng cũng như soạn thảo hợp đồng để tránh mâu thuẫn không đáng có xảy ra, khiến cho mọi quyền và lợi ích của các bên không được đảm bảo dẫn đến việc giải quyết nếu xảy ra tranh chấp sẽ rất khó khăn và mất thời gian. Đối với các Hợp đồng phức tạp các bạn cũng nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn cụ thể về cách soạn thảo hợp đồng phù hợp với từng trường hợp giao dịch.

Luật sư Phạm Lê Chí Thành & Cộng sự

Tư vấn, hỗ trợ pháp lý: + 84 91 929 5445