Mức bồi thường khi xây nhà làm nứt tường hàng xóm

1. Nguyên tắc tôn trọng trong xây dựng

Hiện tượng xây nhà làm nứt tường, lún nền… hàng xóm thường xuyên xảy ra và nhiều trường hợp dẫn đến tranh chấp và mâu thuẫn kéo dài. Để không vướng vào những mâu thuẫn thì trước tiên cần hiểu được quy định trong hoạt động xây dựng có thể gây ảnh hưởng đến nhà kế bên, hàng xóm.

Theo Điều 174 Bộ luật Dân sự đề cập đến nghĩa vụ tôn trọng quy tắc xây dựng:

- Khi xây dựng công trình, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định và không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh.

Theo quy định này, khi xây nhà, chủ nhà phải đảm bảo an toàn, không được xây quá cao cũng như lấn chiếm đất xung quanh.

- Ngoài ra, khi xây nhà, chủ nhà cũng không được làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của những nhà liền kề xung quanh trong đó có việc đảm bảo sự toàn vẹn về công trình xây dựng của hàng xóm: Không được làm nứt tường, lún nền… của nhà hàng xóm.

Thực tế, việc xây dựng nhà ở gây nứt tường, lún nền, thậm chí là làm nghiêng nhà hàng xóm… vẫn liên tục diễn ra.

2. Quy định xử lý đối với việc xây dựng gây thiệt hại đến hàng xóm

- Căn cứ khoản 1 Điều 584 Bộ luật Dân sự, khi có hành vi xâm phạm tài sản của người khác mà gây thiệt hại thì người gây ra thiệt hại phải bồi thường. Do đó, nếu xây nhà làm nứt tường nhà hàng xóm thì sẽ phải bồi thường cho hàng xóm theo đúng thiệt hại thực tế xảy ra trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.

- Theo khoản 1 Điều 585 Bộ luật Dân sự nêu rõ: “Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”

- Ngoài ra, Điều 605 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định về việc bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra như sau:

+ Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác.

+ Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường.

Như vậy, Bộ luật Dân sự yêu cầu chủ sở hữu công trình đang xây dựng phải bồi thường trong trường hợp làm nứt tường nhà hàng xóm. Nếu người thi công xây dựng cũng có lỗi thì phải liên đới bồi thường.

a. Mức bồi thường

Về mức bồi thường, Bộ luật Dân sự không quy định cụ thể số tiền là bao nhiêu nhưng có thể xác định mức độ tài sản bị thiệt hại trong các trường hợp:

- Tài sản bị mất, bị huỷ hoại hoặc hư hỏng: Bức tường bị nứt…

- Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phụ thiệt hại xảy ra: Chi phí thuê nhân công, mua vật liệu để xây dựng lại bức tường, lát lại tường, nền…

- Lợi ích gắn với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút: Do nhà bị ảnh hưởng, không thể ở trong nhà được mà trong thời gian chờ sửa, nhà hàng xóm phải đi thuê nhà trọ, thuê khách sạn… ở tạm…

Và mức bồi thường cụ thể sẽ do các bên tự thoả thuận với nhau. Nếu không thoả thuận được thì sẽ xác định dựa vào các chi phí đã nêu ở trên.

b. Quy định xử phạt

Theo khoản 2 Điều 31 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, mức xử phạt khi xây nhà làm nứt tường nhà hàng xóm được quy định như sau:

- Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây lún, nứt hoặc hư hỏng công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình lân cận hoặc gây sụp đổ hoặc có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận nhưng không gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người khác như sau:

a) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;

b) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

c) Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Như vậy, nếu xây nhà làm ảnh hưởng đến nhà hàng xóm như nứt tường, nghiêng nhà, lún, sụp đổ… thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính đến 40 triệu đồng.