Dẫn giải và quy trình dẫn giải theo Bộ luật tố tụng hình sự hiện hành

1. Dẫn giải và đối tượng áp dụng biện pháp dẫn giải:

- Dẫn giải là một trong các biện pháp cưỡng chế được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Dẫn giải là việc cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế người làm chứng, người bị tố giác hoặc bị kiến nghị khởi tố đến địa điểm tiến hành điều tra, truy tố, xét xử hoặc người bị hại từ chối giám định.

- Căn cứ khoản 2 Điều 127 Bộ luật Tố tụng hình sự có thể thấy dẫn giải là một trong các biện pháp cưỡng chế được áp dụng với các đối tượng:

+ Người làm chứng trong trường hợp họ không có mặt theo giấy triệu tập mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

+ Người bị hại trong trường hợp họ từ chối việc giám định theo quyết định trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

+ Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó liên quan đến hành vi phạm tội được khởi tố vụ án, đã được triệu tập mà vẫn vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

Lưu ý, trường hợp dẫn giải được áp dụng với các trường hợp nêu trên trong trường hợp họ vắng mặt mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

2. Quy trình dẫn giải

Việc dẫn giải trước tiên phải tuân thủ theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và theo trình tự như sau:

Trước khi dẫn giải:

Bước 1: Yêu cầu chủ nhà hoặc người có mặt tại nơi người cần dẫn giải đang cư trú, làm việc cho gặp người cần dẫn giải;

Bước 2: Kiểm tra, đối chiếu ảnh, các giấy tờ tùy thân, xác định đúng là người có tên trong quyết định dẫn giải;

Bước 3: Đọc quyết định dẫn giải, giải thích cho người bị dẫn giải về quyền và nghĩa vụ của họ trong quá trình bị dẫn giải, giải đáp thắc mắc của người bị dẫn giải (nếu có);

Bước 4: Lập biên bản về việc dẫn giải người làm chứng.

- Trong quá trình dẫn giải:

+ Cử ít nhất hai cán bộ, chiến sĩ dẫn giải một người làm chứng;

+ Không khóa tay, xích chân người làm chứng.

Trong trường hợp người làm chứng là bị can, bị cáo, người bị kết án hoặc phạm nhân đang bị giam, giữ hoặc cải tạo thì thực hiện theo quy trình áp giải.

3. Thẩm quyền ra quyết định dẫn giải

Theo Khoản 3 Điều 127 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định các cơ quan dưới đây có quyền ra quyết định dẫn giải gồm:

- Điều tra viên;

- Cấp trưởng của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

- Kiểm sát viên;

- Thẩm phán chủ tọa phiên tòa;

- Hội đồng xét xử.