Giành lại quyền nuôi con

Chào bạn!

Bạn hoàn toàn có quyền khởi kiện một vụ án tại tòa án yêu cầu thay đổi quyền nuôi con và chuẩn bị tài liệu chứng cứ để chứng mình chồng bạn bỏ bê con cái. mặt khác chuẩn bị tài liệu chứng cứ để chứng minh bạn có đủ điều kiện nuôi dạy con tốt hơn để tòa án xem xét giao con lại cho bạn .

Luật sư Nguyễn Sơn Trung.

Chào chị,

Nội dung câu hỏi của chị, Luật sư tư vấn như sau:

Do nội dung câu hỏi của chị thể hiện không rõ vấn đề chị đã giao lại cháu bé cho chồng chị nuôi dưỡng qua phương thức nào (giao cháu bé từ chị sang chồng chị theo cách thông thường hay là giao cháu bé thể hiện bằng Bản án/Quyết định của Tòa án có thẩm quyền, tức là Tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng con sau ly hôn từ chị sang chồng chị theo qui định của pháp luật). Do đó, Luật sư tư vấn thành 02 trường hợp như sau:

- Trường hợp 1: Giao cháu bé từ chị sang chồng cũ của chị theo cách thông thường (tức là không phải giao con thông qua Bản án/Quyết định của Tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng con sau ly hôn từ chị sang chồng cũ của chị theo qui định của pháp luật).

Căn cứ theo Bản án khi chị và chồng chị ly hôn thì chị là người có quyền trực tiếp nuôi dưỡng cháu bé 34 tháng tuổi, do đó chị có quyền nuôi dưỡng cháu bé theo qui định của pháp luật. Để được quyền nuôi con thì chị cần làm Đơn yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền tổ chức thi hành Bản án và giao con cho chị nuôi dưỡng.  

Điều 30. Thời hiệu yêu cầu thi hành án

1. Trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được thi hành án, người phải thi hành án có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền ra quyết định thi hành án.

Trường hợp thời hạn thực hiện nghĩa vụ được ấn định trong bản án, quyết định thì thời hạn 05 năm được tính từ ngày nghĩa vụ đến hạn.

Đối với bản án, quyết định thi hành theo định kỳ thì thời hạn 05 năm được áp dụng cho từng định kỳ, kể từ ngày nghĩa vụ đến hạn.

2. Đối với các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ thi hành án theo quy định của Luật này thì thời gian hoãn, tạm đình chỉ không tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án, trừ trường hợp người được thi hành án đồng ý cho người phải thi hành án hoãn thi hành án.

3. Trường hợp người yêu cầu thi hành án chứng minh được do trở ngại khách quan hoặc do sự kiện bất khả kháng mà không thể yêu cầu thi hành án đúng thời hạn thì thời gian có trở ngại khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng không tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án".

Về thủ tục nộp đơn yêu cầu ra quyết định thi hành án, chị cần chuẩn bị các tài liệu sau:

1/ Đơn yêu cầu thi hành án (theo mẫu);

2/ Bản án, Quyết định có hiệu lực pháp luật (bản chính);

3/ Giấy khai sinh của cháu bé (bản sao hoặc trích lục);

4/ Hộ khẩu của chị (bản sao).

Thời hạn ra quyết định thi hành án theo đơn yêu cầu là 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu thi hành án. Sau khi nhận được quyết định thi hành án, người phải thi hành án có một khoảng thời gian để tự nguyện thi hành án theo được quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật thi hành án dân sự như sau:

"1. Thời hạn tự nguyện thi hành án là 10 ngày, kể từ ngày người phải thi hành án nhận được quyết định thi hành án hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án".

Theo quy định trên thì sau khi nhận được quyết định thi hành án, chồng cũ của chị có 10 ngày để tự nguyện giao trả con cho chị, sau thời hạn đó mà anh vẫn không chịu thực hiện sẽ bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại Điều 120 Luật thi hành án dân sự:

"Điều 120. Cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng theo bản án, quyết định

1. Chấp hành viên ra quyết định buộc giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng theo bản án, quyết định. Trước khi cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng, Chấp hành viên phối hợp với chính quyền địa phương, tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương đó thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án.

2. Trường hợp người phải thi hành án hoặc người đang trông giữ người chưa thành niên không giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng thì Chấp hành viên ra quyết định phạt tiền, ấn định thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định phạt tiền để người đó giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng. Hết thời hạn đã ấn định mà người đó không thực hiện thì Chấp hành viên tiến hành cưỡng chế buộc giao người chưa thành niên hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án".

Như vậy, sau thời hạn 10 ngày để tự nguyện thi hành án và 05 ngày làm việc sau khi có quyết định phạt tiền mà chồng cũ chị vẫn không giao cháu thì Chấp hành viên sẽ tiến hành việc cưỡng chế để buộc giao con cho chị, nếu không thể thực hiện cưỡng chế hoặc việc cưỡng chế không hiệu quả thì Chấp hành viên có thể đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án.

- Trường hợp thứ 2: Giao cháu bé từ chị sang chồng cũ của chị theo Bản án/Quyết định của Tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng con sau ly hôn từ chị sang chồng cũ của chị theo qui định của pháp luật.

Căn cứ tại Khoản 1 Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 qui định về việc Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn thì chị có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con từ chồng cũ của chị sang chị. 

Bên cạnh đó, theo điểm b Khoản 2 Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì căn cứ để Tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con là "Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con". Đối với trường hợp cháu bé từ đủ 07 tuổi trở lên thì việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con. 

Thủ tục khởi kiện như sau:

1/ Đơn khởi kiện (theo mẫu);

2/ Bản án/Quyết định của Tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng con sau ly hôn từ chị sang chồng cũ của chị (Bản chính);

3/ CMND hoặc CCCD, Sổ hộ khẩu của chị (Bản sao);

4/ CMND hoặc CCCD, Sổ hộ khẩu của chị (Bản sao, nếu có);

5/ Giấy khai sinh của cháu bé (bản sao hoặc trích lục);

6/ Tài liệu, chứng cứ thể hiện chồng cũ của chị không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, cụ thể là thường nhậu nhẹt bỏ bê con cái...

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật sư.

Chúc chị may mắn.

Chào chị.

Luật sư TRƯƠNG VĂN TUẤN.