Bí quyết nào để xóa đi khoảng cách thế hệ với bố mẹ?

Trong những năm gần đây khoảng cách thế hệ càng trở nên gay gắt hơn bởi tác động từ xã hội, môi trường, công nghệ, đặc biệt là Internet. Bất đồng quan điểm thế hệ đã gây ra nhiều hệ quả vô hình mà cần được nhìn nhận và thấu hiểu từ cả hai phía.

Khoảng cách thế hệ - Đơn giản là khoảng cách, không có đúng hay sai

Phải thừa nhận một điều rằng giữa thế hệ bố mẹ và con cái luôn có một khoảng cách về tuổi tác, tâm sinh lý...bởi việc được sinh ra, được nuôi dưỡng và trưởng thành trong từng thời kỳ kinh tế, xã hội khác nhau sẽ hình thành nên những tư tưởng khác nhau. Vậy nên sẽ khó có thể khẳng định rằng bố mẹ sẽ đúng hoàn toàn vì suy nghĩ của thế hệ trước chắc gì đã hợp thời với hiện tại. Nhưng không có nghĩa là vì khác biệt thời đại nên lời bố mẹ chắc chắn sai. Bố mẹ chúng ta giống như cuốn lịch sử vậy. Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao chúng ta phải học về lịch sử, về quá khứ, về những chuyện đã qua chẳng thể nào thay đổi hay ảnh hưởng, liên quan gì đến tương lai sau này của bạn chưa? Lịch sử chính là kho kinh nghiệm được đổi bằng xương máu của ông cha ta, nhìn vào đó để con người có thể tránh mắc phải những sai lầm hoặc tìm ra phương hướng cho bản thân. Tất nhiên, ông cha ta dành lấy giấc mơ của mình là tự do độc lập bằng vũ khí không có nghĩa là bạn áp dụng y chang, dùng dao, súng để đạt được ước mơ của mình. Hãy biến lịch sử, kinh nghiệm đó trở thành giá trị thực tiễn, phù hợp với tình huống của bạn. Chẳng có đúng hay sai để áp đặt lên nhau, chỉ đơn giản là khoảng cách. Và để vượt qua khoảng cách đó cần sự thấu hiểu từ cả 2 phía.

“Xin lỗi con mẹ cũng là lần đầu tiên được làm mẹ”

Con cái được hạnh phúc, có công ăn việc làm ổn định, bình an, giỏi giang...luôn là mơ ước một đời của những bậc làm cha làm mẹ. Vì con cái, bố mẹ hi sinh hết tất cả, cho hết thảy chỉ mong con đạt được nguyện vọng như mình mơ ước. Tuy nhiên, những nguyện vọng chung chung này lại được biểu hiện bằng những hành động cụ thể như bắt con học ngành này thay vì ngành con mơ ước bởi ổn định, gây áp lực học hành vì muốn con đứng trong top đầu lớp, so sánh con với “con nhà người ta” để con biết phấn đấu, noi gương...Những việc làm này đều nhân danh là vì tương lai của con nhưng thực chất lại đang gây áp lực tâm lý cực lớn cho trẻ để thỏa mãn mong muốn của bản thân. Về lâu dài bọn trẻ dần thu mình, tự ti, khép kín và không tâm sự với cha mẹ nữa. Chính điều này vô hình tạo khoảng cách thế hệ.

Cũng giống như vòng tròn âm dương, tận cùng của cực âm chính là chính dương và ngược lại, cái gì quá cũng không tốt và thường ép con người ta vượt qua ranh giới để được giải thoát và sang một thế giới mới. Quan tâm quá mức, quan tâm sai cách dễ khiến con cái trở nên khó thở, ngột ngạt và cố gắng tìm tới một nơi dễ chịu và thoải mái hơn. Đôi khi đó còn có thể là cái chết.

Tất nhiên, chúng ta đều là lần đầu được làm bố làm mẹ nên không tránh khỏi những sai lầm. Chắc chắn sẽ có những cãi vã nhưng mục đích sau cùng cũng là vì hạnh phúc của con cái nên những lúc như vậy sẵn sàng lùi 1 bước để giảm bớt vai trò của người mẹ, người cha, và trở thành một người bạn lắng nghe, thấu hiểu con cái. Như vậy bọn trẻ sẽ sẵn sàng mở lòng, tâm sự và lắng nghe chúng ta nhiều hơn.

Bên cạnh đó, người lớn cũng cần học cách yêu bản thân nhiều hơn thay vì cứ lo lắng hoài cho con. Khi con cái đủ lớn để tự lo cho bản thân về kinh tế và đời sống thì bố mẹ thường cảm thấy hụt hẫng vì mất đi một điểm tựa và dựa dẫm vào mình. Những lúc như vậy thay vì cố gắng buộc chặt con vào mình thì bố mẹ hãy làm những việc mà mình đã từng bỏ lỡ, đánh đổi để chăm con. Tham gia các hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ, đi du lịch...để rèn luyện sức khỏe, tinh thần thoải mái, khỏe mạnh, như vậy con cháu cũng yên tâm làm việc.

Học cách hiểu những người yêu thương mình

Áp lực cuộc sống, công việc, thậm chí ngay trong gia đình khiến những người trẻ mệt mỏi, vội vã thu mình và thích ở một mình nhiều hơn. Đây là xu hướng chung của xã hội khi nhiều người trẻ được tiếp xúc với công nghệ từ quá sớm, chỉ thích bày tỏ quan điểm trên mạng xã hội ảo và từ chối chia sẻ cảm xúc với bố mẹ. Chính vì vậy khi bày tỏ một suy nghĩ và nhận được ý kiến phản hồi trái chiều thường sinh ra tư tưởng “ bố mẹ chẳng ai hiểu mình cả” hay “ bố mẹ lúc nào cũng áp đặt mình”.

Khi cảm thán rằng “ bố mẹ chẳng ai hiểu mình” thì liệu người trẻ từng nghĩ “ mình có thực sự hiểu bố mẹ”. Sẽ có người mạnh dạn trả lời rằng “ tất nhiên mình hiểu, bố mẹ lúc nào cũng như vậy, chẳng cần hỏi cũng biết”. Thực ra chính chúng ta mới đang là người áp đặt suy nghĩ của chúng ta lên bố mẹ. Bạn chỉ đang dùng sự hiểu biết đơn thuần, ngắn hạn về bố mẹ để trốn tránh đối mặt với vấn đề, trốn tránh chia sẻ. Đừng bắt ai đó hiểu bạn dù bạn chẳng nói với người đó về điều bạn nghĩ !

Cũng không thể phủ nhận sự tồn tại khoảng cách trong tư tưởng, tâm sinh lý giữa 2 thế hệ, đến mức không thể nào ngay lập tức xóa bỏ. Nhưng không có nghĩa là không thể. Nếu người trẻ không ngừng theo đuổi, chứng minh suy nghĩ của mình là đúng thì bố mẹ sẽ dần chấp nhận. Tuy nhiên, không phải ai cũng sẽ thành công trên con đường thuyết phục này. Nếu nhận ra mình đã sai thì đừng ngần ngại nhận sai và chịu trách nhiệm. Rốt cục thành công chẳng phải 1 đích tới mà là một quá trình. Con đường minh chứng cho bố mẹ rằng bạn đúng có thể chẳng thành công như bạn mong đợi, nhưng quá trình nhận lỗi lại giúp bạn vượt qua khoảng cách thế hệ để thấu hiểu cho bố mẹ.

Khoảng cách thế hệ giống như một bức tường ngăn cách bố mẹ và con cái vậy. Muốn phá bỏ bức tường này thì phải cả 2 cùng phá, không thể một bên đập tường còn một bên xây lại. Tất cả đều dựa trên nỗ lực thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ và chung tay của cả 2 thế hệ. 

Kim Dung

  Bài viết của tác giả dành riêng cho iLAW

THÔNG TIN LIÊN QUAN:

Danh bạ Luật sư Thừa kế - Di chúc

Di chúc có hiệu lực khi nào?

Thừa kế theo di chúc

Mẫu di chúc