Vay tiền không muốn trả

1.        Về vấn đề người vay không trả nợ có bị đi tù không?

Đây là quan hệ dân sự (hợp đồng vay tài sản). Nếu bên vay không trả thì tòa án sẽ buộc họ phải trả theo bản án/quyết định.

Theo Bộ luật Hình sự 2015 (Điều 174 và Điều 175):

-          Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Người vay dùng thủ đoạn gian dối ngay từ đầu để vay tiền (ví dụ: giả mạo giấy tờ, đưa thông tin sai sự thật). Mục đích: chiếm đoạt, không có ý định trả.

-          Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản: Người vay ban đầu có ý định vay thật, nhưng sau đó bỏ trốn, dùng tiền vào mục đích bất hợp pháp, hoặc cố tình không trả. Hành vi bỏ trốn nhiều lần, thay đổi chỗ ở để né tránh nghĩa vụ, có thể bị coi là dấu hiệu của tội này.

Không trả nợ dân sự không đồng nghĩa với việc bị đi tù. Khác biệt cơ bản là:

-          Nếu người vay chỉ chậm trả hoặc cố tình không trả nhưng vẫn thừa nhận khoản nợ → tranh chấp dân sự.

-          Nếu người vay có hành vi gian dối ngay từ đầu hoặc bỏ trốn nhằm chiếm đoạt → có dấu hiệu tội phạm hình sự (lừa đảo hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản).

Chỉ khi có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (theo Bộ luật Hình sự) thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ví dụ: vay tiền ngay từ đầu với ý định bỏ trốn, gian dối để chiếm đoạt.

Trong trường hợp của bạn, nếu chứng minh được việc vay mượn là thật, có giấy tờ, có quá trình trả một phần, sau đó bỏ trốn nhiều lần, thì có thể xem xét dấu hiệu hình sự. Tuy nhiên, thông thường tòa án dân sự sẽ giải quyết trước, nếu có dấu hiệu hình sự thì cơ quan công an mới khởi tố.

Nếu thấy có dấu hiệu bỏ trốn nhằm chiếm đoạt, bạn có thể làm đơn tố giác tội phạm gửi công an để xem xét trách nhiệm hình sự.

2.        Vấn đề 2: Tạm ứng án phí 5 triệu đồng có được trả lại không?

Tạm ứng án phí là khoản tiền bạn nộp để tòa thụ lý vụ án.

Sau khi vụ án kết thúc, án phí sẽ được quyết định trong bản án tuỳ vào yêu cầu của bạn có được chấp nhận hay không và chấp nhậu bao nhiêu phần:

-          Nếu bạn thắng kiện, bên vay phải chịu án phí, và bạn sẽ được hoàn trả lại số tiền tạm ứng.

-          Nếu bạn thua kiện, bạn sẽ phải chịu án phí, và số tiền tạm ứng sẽ được chuyển thành một phần án phí, không được trả lại.

-          Nếu vụ án bị đình chỉ (ví dụ: hai bên tự thỏa thuận xong, hoặc bạn rút đơn), thì tùy trường hợp, tòa có thể trả lại một phần hoặc toàn bộ tiền tạm ứng án phí.

Trên đây là nội dung tư vấn của Văn phòng Luật sư Triển Luật về vấn đề bạn yêu cầu. Nếu bạn còn vướng mắc hoặc cần hỗ trợ các vấn đề pháp lý khác, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ số 213A (Tầng 2) Nguyễn Xí, Phường Bình Lợi Trung, TPHCM, số điện thoại liên hệ: 0903.121.676 – 077.682.0693 để được tư vấn và giải đáp cụ thể.

Trân trọng.