Có phải khi ly hôn con dưới 36 tháng tuổi đều được giao cho mẹ nuôi dưỡng không

Con cái chính là sợi dây tinh thần kết nối tình cảm giữa vợ và chồng. Do đó, nếu vợ chồng không may xảy ra mâu thuẫn, dẫn đến ly hôn thì việc “ai sẽ là người nuôi con?” luôn là vấn đề được quan tâm nhất. Trong trường hợp con đã lớn (trên 7 tuổi) thì có thể hỏi nguyện vọng của con, nhưng trường hợp cha mẹ ly hôn khi con còn quá nhỏ, chưa nhận thức được thì phải làm sao?

Một câu hỏi được hỏi nhiều nhất, liên quan đến vấn đề cha mẹ ly hôn khi con còn nhỏ là: “Liệu rằng có phải khi ly hôn, con dưới 36 tháng đều được giao cho mẹ nuôi dưỡng?”.

Hãy cùng Luật sư của bạn tìm hiểu vấn đề này như sau:

Hiện hành, liên quan đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn, đối với con dưới 36 tháng tuổi, khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định như sau:
“ 3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”.
Như vậy, về nguyên tắc, khi ly hôn, con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng. Con dưới 36 tháng tuổi chỉ được giao cho cha khi người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con. Thông thường khi giải quyết yêu cầu nuôi con, Tòa án sẽ xác định điều kiện nuôi con của cha mẹ thông qua các yếu tố: Thu nhập, chỗ ở, môi trường sống,...

Liên quan đến vấn đề giải quyết con chung dưới 36 tháng tuổi khi ly hôn, mới đây ngày 07 tháng 9 năm 2022 Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã thông qua Án lệ số 54/2022/AL về xác định quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong trường hợp người mẹ không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Theo tinh thần của Án lệ số 54/2022/AL thì Trong vụ án hôn nhân và gia đình có tranh chấp về quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi; người mẹ tự ý bỏ đi từ khi con còn rất nhỏ, không quan tâm đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con; người con được người cha nuôi dưỡng, chăm sóc trong điều kiện tốt và đã quen với điều kiện, môi trường sống đó. Thì Tòa án phải tiếp tục giao con dưới 36 tháng tuổi cho người cha trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc.

Cụ thể nội dung án lệ như sau:
        “[3] Về nội dung: Về việc nuôi con chung: Quá trình giải quyết vụ án chị Phạm Thị Kiều K và anh Nguyễn Hữu P đều có nguyện vọng xin được nuôi cháu Nguyên Đắc T, sinh ngày 30/11/2016. Khoản 3 Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”. Trong vụ án này, chỉ vì mâu thuẫn vợ chồng, chị Phạm Thị Kiều K tự ý về nhà bố mẹ đẻ sinh sống, bỏ lại cháu T mới được 04 tháng tuổi cho anh Nguyễn Hữu P nuôi dưỡng. Tại các Biên bản xác minh cùng ngày 23/01/2018 (bút lục số 19, 20, 24), Ban tự quản thôn và Chi hội phụ nữ thôn H, xã E, huyện K xác nhận: “Anh Nguyễn Hữu P nuôi dưỡng, chăm sóc cháu Nguyễn Đắc T rất tốt. Anh P có việc làm tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ N, thu nhập ổn định, hoàn toàn đủ điều kiện để nuôi cháu T”. Mặc dù, khoản 3 Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định “Con dưới 36 tháng tuổi phải giao cho mẹ trực tiếp nuôi...”, nhưng chị K đã không nuôi cháu T từ khi cháu được 04 tháng tuổi. Hiện tại, cháu T đã quen với điều kiện, môi trường sống và được anh P nuôi dưỡng, chăm sóc đảm bảo trong điều kiện tốt nhất; nếu giao cháu T cho chị K nuôi dưỡng sẽ gây sự xáo trộn, ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cháu. Quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét một cách toàn diện, tiếp tục giao cháu T cho anh P trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc là có căn cứ. Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm giao cháu T cho chị K nuôi dưỡng là không phù hợp, chưa xem xét đầy đủ đến quyền và lợi ích hợp pháp về mọi mặt của cháu T.”

Như vậy, có thể thấy, không phải trường hợp nào có tranh chấp quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi, Tòa án cũng giao con cho người mẹ trực tiếp nuôi dưỡng.
        Tác giả: Luật sư Nguyễn Cảnh Trường
        Điện thoại: 093 694 1658