TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là một trong số những tội phạm phổ biến trong nhóm tội xâm phạm đến quyền sở hữu đã được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự (BLHS). Với sự phát triển của công nghệ thông tin và lượng người dùng các trang mạng xã hội tăng nhanh như hiện nay thì tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản diễn ra rất phổ biến và ngày càng tinh vi.      

Trong phạm vi bài viết này, V&HM Law phân tích về cơ sở pháp lý cũng như các yếu tố cấu thành của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định của pháp luật.

1.     Thế nào là lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chủ sở hữu, người quản lý tài sản tin tưởng và giao tài sản nhằm mục đích chiếm đoạt.

2.     Các yếu tố cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

a. Mặt khách quan​

Mặt khách quan của tội này có các dấu hiệu sau:

Về hành vi: Có hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản

- Dùng thủ đoạn gian dối là đưa ra thông tin giả (không đúng sự thật) nhưng làm cho người khác tin đó là thật và giao tài sản cho người phạm tội. Việc đưa ra thông tin giả có thể bằng nhiều cách khác nhau như bằng lời nói, bằng chữ viết (viết thư), bằng hành động … và bằng nhiều hình thức khác như giả vờ vay, mượn, thuê để chiếm đoạt tài sản.

Lưu ý: thời điểm hoàn thành tội phạm này được xác định từ lúc kẻ phạm tội đã chiếm giữ được tài sản sau khi đã dùng thủ đoạn gian dối để làm cho người chủ sở hữu tài sản hoặc người quản lý tài sản bị mắc lừa giao tài sản cho kẻ phạm tội hoặc không nhận tài sản đáng lẽ phải nhận.

- Dấu hiệu bắt buộc của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là người phạm tội sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản. Nếu có hành vi gian dối mà không có hành vi chiếm đoạt (chỉ chiếm giữ hoặc sử dụng), thì tuỳ từng trường hợp cụ thể mà người có hành vi gian dối trên bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép hoặc tội sử dụng trái phép tài sản, hoặc đó chỉ là quan hệ dân sự.

- Trường hợp hành vi gian dối hay hành vi chiếm đoạt cấu thành vào một tội danh độc lập khác, thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà bị truy cứu những tội danh tương ứng đó.

Về giá trị tài sản chiếm đoạt: Giá trị tài sản bị chiếm đoạt phải từ hai triệu đồng trở lên.
Nếu dưới hai triệu đồng thì phải thuộc trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bi kết án về tội chiếm đoạt tài sản chưa được xoá án tích mà còn vi phạm thì người thực hiện hành vi nêu trên mới phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Đây là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.

b. Khách thể

Hành vi nêu trên xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của người khác.

c. Mặt chủ quan 

Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.

Lưu ý: Về mặt ý chí của người phạm tội lừa đảo bao giờ cũng nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản trước khi thực hiện hành vi lừa đảo, đây là điểm phân biệt cấu thành tội lạm dụng tín nhiếm chiếm đoạt tài sản. Ý thức chiếm đoạt phải có trước thủ đoạn gian dối và hành vi chiếm đoạt tài sản, thủ đoạn gian dối bao giờ cũng phải có trước khi tiến hành giao tài sản giữa người bị hại với người phạm tội. Nếu sau khi có được tài sản hợp pháp mới phát sinh thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản thì không coi là phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà tuỳ từng trường hợp cụ thể người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về những tội danh tương ứng.

d. Chủ thể

Chủ thể của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là bất kỳ chủ thể nào từ đủ 16 tuổi có năng lực trách nhiệm hình sự.

3.     Quy định của pháp luật về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Theo Điều 174 BLHS 2015 có quy định về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:

"Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

d) Tái phạm nguy hiểm;

đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

g) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này;

c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này;

c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản".

Trên đây là nội dung bài viết quy định của pháp luật về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, V&HM Law gửi đến bạn đọc, nếu có gì thắc mắc xin vui lòng liên hệ V&HM Law để được giải đáp.

Nếu bạn cần tư vấn, cần luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và hỗ trợ thực hiện các thủ tục theo đúng quy định pháp luật, bạn có thể liên lạc với V&HM Law Firm qua số điện thoại: 098.449.9996 hoặc 098.515.8595 (Luật sư Dương Hoài Vân) hoặc đến trực tiếp Văn phòng Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 422 Võ văn Kiệt, Phường Cô Giang, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh hoặc văn phòng giao dịch của Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 158/1A Nguyễn Sơn, P.Phú Thọ Hòa, Quận Tân Phú (Tầng 2).

Trân trọng

HỎI: TƯ VẤN VỀ CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN 

Chào luật sư! Ngày 31/05/2021, cháu có tải ứng dụng Vayhome về điện thoại, sau khi điền thông tin cá nhân cháu có nhận được 2 khoản tiền 1.375.000đ/ 2lần liên tiếp (tổng giá trị là 2.750.000đ). Sau đó vài phút cháu đã chuyển tiền lại cho 2 số tài khoản theo yêu cầu thanh toán của ứng Vayhome ngay sau khi vừa nhận 2 khoản tiền không rõ bên trên, vì cháu nghi ngờ 2 công ty trên app Vayhome chuyển nhầm tiền cho cháu, rồi ép vậy cắt cổ. Đến nay ngày 05/06/2021 có nhiều số điện thoại lạ gọi đến cháu nói "cháu đã vậy số tiền 2.500.000đ, yêu cầu cháu phải trả trong ngày 07/06/2021. Và cứ thế liên tục gọi điện cho cháu. Thưa luật sư, trong trường hợp này cháu nên làm gì? Rất mong luật sư đưa ra hướng giải quyết giúp cháu! Cháu xin chân thành cảm ơn!

Luật sư DƯƠNG HOÀI VÂN tư vấn về vấn đề trên như sau

Chào bạn, căn cứ vào thông tin mà bạn cung cấp, Luật sư xin đưa ra tư vấn như sau:
Bạn có thể liên lạc Sở Công thương TP.HCM, Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM để nhờ can thiệp. Lưu ý, bạn cần cung cấp chứng cứ về những thông tin bạn đã đề cập trên ( Sao kê việc tài khoản gửi tiền vào tài khoản bạn và quá trình bạn đã gửi trả lại, ghi âm cuộc nối chuyện điện thoại giữa các bên,…)

Trường hợp muốn khởi kiện, bạn phải có chi tiết về nhân thân và địa chỉ cụ thể của phía quấy rối hoặc phải chứng minh được mối quan hệ giữa cá nhân quấy rối và pháp nhân mà họ tự nhận là nhân viên. 

TRÊN ĐÂY LÀ Ý KIẾN TƯ VẤN CÓ TÍNH CHẤT THAM KHẢO THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT

Nếu bạn cần tư vấn, cần luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và hỗ trợ thực hiện các thủ tục theo đúng quy định pháp luật, bạn có thể đến trực tiếp Văn phòng Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 422 Võ văn Kiệt, Phường Cô Giang, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh hoặc văn phòng giao dịch của Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 158/1A Nguyễn Sơn, P.Phú Thọ Hòa, Quận Tân Phú (Tầng 2).

Trân trọng.

Luật sư Dương Hoài Vân.

HỎI: TƯ VẤN VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Vào năm ngoái tôi được chị dâu giới thiệu về việc lo nghĩa vụ quân sự cho con trai tôi Lâm Hoài Nam sinh năm 1999 hiện đang học ở Cao đẳng Công Thương Q9. Vì muốn để cho con con chuyên tâm học hành nên tôi đồng ý lo cho con tôi được gạch tên đi nghĩa vụ quân sự với số tiền được yêu cầu là 40 triệu. Gia đình chúng tôi đã giao đủ tiền cho 2 người trực tiếp làm việc với tôi là 2 người môi giới (2 chị em nhà chị dâu tôi). Vì chỗ thân thiết nên tôi cũng tin, nghe chị nói 2 đứa con chị cũng nhờ ông đó lo bây giờ đều được ở nhà học không phải đi nghĩa vụ quân sự. Nhưng cho đến tháng 3 năm nay thì con trai tôi đang đi học ở thành phố bị lệnh gọi về đi nghĩa vụ quân sự. Con trai tôi cũng đã đi đến nay được 3 tháng rồi. Bên người lo nghĩa vụ quân sự cho con tôi bảo sẽ trả tiền lại nhưng đến nay họ không trả, nhiều lần cố tình tránh mặt và có hành vi làm càn. Cố tình không trả tiền lại cùng với những câu từ khiêu khích gia đình tôi. Tôi muốn hỏi về vấn đề này chúng tôi có thể làm đơn kiện lên cơ quan nhà nước không ạ? Chúng tôi rất mong được lấy lại công bằng và xử lý thật nặng những người lừa gạt chiếm đoạt tài sản lợi dụng lòng tin trong gia đình như vậy! Mong luật sư xem xét và tư vấn giúp gia đình tôi! Xin cảm ơn

Luật sư DƯƠNG HOÀI VÂN tư vấn về vấn đề trên như sau

Chào bạn

Về vấn đề pháp lý mà bạn hỏi, Luật sư xin được tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp, trong trường hợp này bạn có thể làm việc lại với bên kia để lấy lại tiền. Trong trường hợp bên kia không trả lại tiền, bạn có thể làm đơn tố cáo gửi cơ quan công an có thẩm quyền để được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bạn.

TRÊN ĐÂY LÀ Ý KIẾN TƯ VẤN CÓ TÍNH CHẤT THAM KHẢO THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT

Nếu bạn cần tư vấn, cần luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và hỗ trợ thực hiện các thủ tục theo đúng quy định pháp luật, bạn có thể liên lạc với tôi qua số điện thoại: 098.449.9996 hoặc 098.515.8595 (Luật sư Dương Hoài Vân) hoặc đến trực tiếp Văn phòng Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 422 Võ văn Kiệt, Phường Cô Giang, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh hoặc văn phòng giao dịch của Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh tại: 158/1A Nguyễn Sơn, P.Phú Thọ Hòa, Quận Tân Phú (Tầng 2).

Trân trọng.

Luật sư Dương Hoài Vân

Giám đốc Công ty Luật TNHH Một thành viên Vân Hoàng Minh

SĐT: 098.449.9996 hoặc 098.515.8595

Luật sư Dương Hoài Vân.

Luật sư NGUYỄN THANH HẢI tư vấn vấn đề trên như sau

Chào bạn,

Vấn đề bạn hỏi luật sư trả lời như sau:

Việc 2 chị em nhà chị dâu của bạn làm và hứa hẹn là vi phạm pháp luật và việc bạn đưa tiền cho họ cũng sai;

Bạn có thể làm đơn gửi cơ quan công an để được xử lý nếu mấy người kia không trả lại tiền, nếu họ cố tình không trả có thể khép vào tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Luật sư Nguyễn Thanh Hải.

THÔNG TIN LIÊN QUAN:

Danh bạ Luật sư Hình sự

Thi hành án hình sự

Bộ luật tố tụng hình sự

Câu hỏi hình sự