Dành quyền nuôi con sau ly hôn

Chào ông Lê Quang Thương,

Luật sư Dương Văn Mai, Công ty luật Bách Dương, Đoàn luật sư Hà Nội trả lời giúp ông như sau:

Theo thông tin ông cung cấp hiện tại con trai ông vẫn đang tồn tại quan hệ hôn nhân với con dâu nên việc chăm sóc nuôi dưỡng các cháu của ông là thuộc quyền của con trai và con dâu ông.

Với tình trạng hiện tại thì con trai và con dâu của ông sẽ phải thỏa thuận với nhau về việc nuôi con chưa thể trở thành việc tranh chấp quyền nuôi con được. Do cháu thứ 2 của ông bà chưa đủ 12 tháng tuổi nên con trai ông cũng không được quyền yêu cầu ly hôn trong thời điểm này. Nếu hai vợ chồng con trai ông không muốn tiếp tục quan hệ hôn nhân gia đình nữa thì con trai của ông chưa có quyền yêu cầu tòa án có thẩm quyền cho ly hôn.

Đây là quy định tại Điều 51, Luật Hôn nhân gia đình:

\"Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi\".

Do vậy trong trường hợp này hiện tại chỉ có thể thông qua thương lượng, vận động để sớm giải quyết sự việc.

Luật sư Dương Văn Mai.

Về câu hỏi của bạn, Luật sư tư vấn như sau:

Theo như bác trình bày thì Tòa án đã xử ly hôn và giao con cho “con dâu” bác nuôi con và bản án đã có hiệu lực pháp luật. Sau đó, hai vợ chồng con bác có về chung sống lại với nhau nhưng không rõ là đã đăng ký kết hôn lại chưa.

1. Trường hợp chưa đăng ký kết hôn lại

Khi đó, hai con của bác không được pháp luật thừa nhận quan hệ vợ chồng. Tuy nhiên, căn cứ theo Điều 15 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau:

“Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.”

- Đối với đứa trẻ 8 tháng tuổi: Việc “trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên…” là quyền và nghĩa vụ của cha mẹ (khoản 2 Điều 69). Con bác là bố đẻ của đứa trẻ và hoàn toàn có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng. Trường hợp, “con dâu” bác đi xuất khẩu lao động tại Nhật thì con trai bác có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án xác nhận con  để được quyền nuôi dưỡng con, kèm theo giấy khai sinh của đứa trẻ.

- Đối với đứa trẻ 5 tuổi: Con trai bác cần thực hiện thủ tục thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn

Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn như sau:

\"1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con…”

Vì vậy, để có thể được giành quyền nuôi con, con trai bác cần có chứng cứ chứng minh “con dâu” bác không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con (về sức khỏe, học tập, tinh thần...) và con trai bác có đủ điều kiện để đảm bảo được quyền lợi về mọi mặt cho con hơn “con dâu” bác thì Tòa sẽ căn cứ vào đó xem xét để ra phán quyết.

- Thẩm quyền giải quyết các vấn đề nêu trên thuộc Tòa án nhân dân cấp huyện (Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh) nơi “con dâu” bác đang cư trú. Bạn có thể nộp đơn khởi kiện trực tiếp tại Tòa hoặc gửi đến Tòa án qua đường bưu điện.

2. Trường hợp con trai bác đã đăng ký kết hôn lại

- Khi đó, hai con bác đã khôi phục quan hệ vợ chồng về mặt pháp lý. Việc “trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên…” là quyền và nghĩa vụ của cha mẹ. Con trai bác có quyền yêu cầu vợ và gia đình bên vợ giao con cho mình. Trường hợp vợ và gia đình bên vợ không đồng ý thì con bác có thể làm đơn gửi TAND cấp huyện nơi con dâu bác cư trú để yêu cầu giải quyết

Trên đây là tư vấn của Luật sư trên cơ sở thông tin bạn cung cấp. Bạn có thể liên hệ trực tiếp với Luật sư để được tư vấn cụ thể hơn.

Trân trọng!

Luật sư Nguyễn Đức Biên.

Luật sư Nguyễn Đức Biên.