Giúp sức đồng phạm

Chào bạn!

Vấn đề đồng phạm tương đối phức tạp. Bạn không tham gia đánh nhau nhưng cơ quan điều tra sẽ xác định xem bạn có biết hay buộc phải biết việc chở người kia ra quá cà phê để đánh nhau không nữa. Kể cả khi không trực tiếp đánh nhau nhưng có hành vi kích động, xúi dục... vẫn là động phạm.

Cảm ơn!

Luật sư Ngô Quốc Việt.

“Không trực tiếp đánh người, chỉ chở bạn đi gây án: Có bị xem là đồng phạm giúp sức không?”

Chào anh/chị, vấn đề của anh/chị được Luật sư Nguyễn Thành Huân – Giám đốc Công ty Luật Sư 11 – tư vấn như sau:

Anh/chị có nêu tình huống: bạn em có xô xát với người khác, nhờ em chở quay lại quán nước và sau đó xảy ra đánh nhau, em không tham gia đánh, chỉ đi cùng và truy hô can ngăn. Vậy hành vi như vậy có bị xem là giúp sức đồng phạm hay liên đới trách nhiệm hình sự không?

1. Đồng phạm trong hình sự được hiểu là gì?

→ Theo Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, 2025:

“Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.”

→ Trong đồng phạm, được phân thành các vai trò:

• Người thực hành (thực hiện hành vi phạm tội)

• Người tổ chức (chủ mưu)

• Người xúi giục

• Người giúp sức: tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất để người khác phạm tội

2. Chở người khác đi đánh nhau có phải là hành vi giúp sức không?

→ Giúp sức là cố ý tạo điều kiện thuận lợi để người khác thực hiện hành vi phạm tội, ví dụ:

• Chở người đi gây án và biết rõ ý định gây án

• Mang hung khí, cảnh giới, tạo điều kiện bỏ trốn,…

→ Tuy nhiên, theo tình huống anh/chị mô tả, có thể nhận thấy rằng anh/chị

• Không biết trước ý định đánh nhau

• Không tham gia hay hỗ trợ gì về hung khí, kế hoạch

• Truy hô can ngăn khi thấy bạn có hành vi nguy hiểm

→ Vậy nên chưa đủ yếu tố cấu thành hành vi giúp sức tích cực, trừ khi cơ quan điều tra chứng minh được anh/chị biết trước hành vi phạm tội và vẫn tích cực tạo điều kiện.

3. Có bị xử lý hình sự nếu không tham gia đánh mà chỉ đi cùng?

→ Theo quy định tại Điều 19 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017,2025

Người nào biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm trong những trường hợp quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.

→ Nhưng: Trong thực tế, nếu chỉ là người đi cùng, không có động cơ, không tiếp tay, không giúp sức → không bị xem là đồng phạm.

→ Đặc biệt nếu có hành vi can ngăn, truy hô thì có thể được xem xét là tình tiết giảm nhẹ hoặc loại trừ trách nhiệm.

4. Nếu bị mời làm việc với công an, cần chuẩn bị gì?

→ Trường hợp bị mời lên làm việc, anh/chị cần:

• Trình bày trung thực toàn bộ diễn biến sự việc

• Cung cấp thêm nhân chứng, bằng chứng (nếu có) để xác minh vai trò không liên quan

• Có thể đề nghị luật sư hỗ trợ trong buổi làm việc

5. Lưu ý và khuyến nghị từ Luật Sư 11

✅ Anh/chị chưa đủ yếu tố cấu thành đồng phạm hay giúp sức nếu không biết trước ý định đánh nhau.

✅ Tuy nhiên, cơ quan điều tra có quyền mời làm việc để làm rõ vai trò, nên cần:

• Giữ bình tĩnh

• Không khai sai hoặc giấu thông tin

• Nhờ luật sư nếu thấy rủi ro bị liên đới

📌 Luật sư 11 cần kiểm tra thêm hồ sơ điều tra, lời khai, camera (nếu có) để tư vấn chính xác hơn.

Nếu anh/chị cần hỗ trợ thêm về vấn đề này, vui lòng liên hệ với luật sư qua thông tin sau:

📍 CÔNG TY LUẬT TNHH LUẬT SƯ 11
✔️ 120 – 122 Điện Biên Phủ, phường Tân Định, TP. Hồ Chí Minh
📞 0979 800 000 – Zalo/Mobile
📧 nguyenthanhhuan@luatsu11.vn
🌐 https://luatsu11.vn

Luật sư Nguyễn Thành Huân sẽ cùng đội ngũ là những luật sư nhiều năm kinh nghiệm tại Công ty Luật Sư 11 đồng hành cùng anh/chị để bảo vệ tốt nhất quyền lợi hợp pháp của mình.

Luật sư Nguyễn Thành Huân.

Chào bạn, VPLS chúng tôi giải đáp như sau:

Thứ nhất, theo Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), đồng phạm là trường hợp có từ hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm, trong đó người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm. Để bị coi là đồng phạm, phải có yếu tố nhận thức (biết rõ hành vi phạm tội sẽ xảy ra hoặc đang xảy ra) và yếu tố ý chí (mong muốn hoặc để mặc cho hậu quả xảy ra), kèm theo hành vi tạo điều kiện để tội phạm thực hiện. Trong trường hợp này, khi sự việc xảy ra, bạn có chạy theo nhưng mục đích là để can ngăn, truy hô chứ không tham gia đánh nhau; đây là yếu tố quan trọng để chứng minh bạn không có ý chí cùng thực hiện hành vi phạm tội với bạn của bạn.

Thứ hai, xét diễn biến sự việc, việc bạn chở bạn mình quay lại quán nước nếu tại thời điểm đó bạn không biết hoặc không thể lường trước bạn mình sẽ đánh hoặc chém người khác thì hành vi này chưa đủ căn cứ để xác định là giúp sức.

Thứ ba, hành vi chở bạn rời khỏi hiện trường có thể được xem xét theo hai trường hợp sau:

i.       Trường hợp 1: Nếu khi chở bạn rời hiện trường, bạn biết rõ bạn mình vừa thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng (như giết người) và việc chở đi nhằm mục đích giúp họ trốn tránh sự truy bắt của cơ quan chức năng, thì hành vi này có thể cấu thành tội che giấu tội phạm theo Điều 389 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

ii.     Trường hợp 2: Nếu việc chở về chỉ xuất phát từ phản xạ tức thời hoặc nghĩ đơn giản là “đưa bạn về nhà” mà không có ý thức giúp họ trốn tránh (không bàn bạc, không thống nhất, không chủ động đưa đi nơi khác để tránh bị phát hiện), thì có thể bị xem xét tội không tố giác tội phạm theo Điều 390 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Tuy nhiên, khoản 2 Điều 390 quy định rằng người không tố giác nếu đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự hoặc miễn hình phạt.

Lưu ý: Hai tội danh trên chỉ đặt ra khi bạn của bạn bị truy tố, xét xử về tội giết người. Nếu họ bị xét xử về tội cố ý gây thương tích hoặc tội khác không thuộc nhóm tội được quy định tại Điều 389 và 390 thì bạn sẽ không bị xử lý về tội che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm.

Thứ tư, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, bạn cần khai báo thống nhất từ đầu đến cuối rằng không biết trước ý định bạo lực, mục đích chở bạn quay lại quán chỉ là để uống cà phê hoặc nói chuyện, và khi xảy ra xô xát bạn đã can ngăn; đồng thời, nếu có nhân chứng hoặc camera chứng minh điều này thì nên cung cấp và tốt nhất là có luật sư tham gia ngay từ giai đoạn đầu của quá trình điều tra để đảm bảo quyền lợi cho bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn của Văn phòng Luật sư Triển Luật về vấn đề bạn yêu cầu. Nếu bạn còn vướng mắc hoặc cần báo giá dịch vụ pháp lý, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ số 213A (Tầng 2) Nguyễn Xí, Phường Bình Lợi Trung, TPHCM, số điện thoại liên hệ: 0903.121.676 – 077.682.0693 để được tư vấn và giải đáp cụ thể.

Luật sư Hồ Ngọc Hiền Thảo.

Luật sư trả lời bạn như sau:

Việc xác định bạn có phạm tội hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Trường hợp nếu cơ quan điều tra xác minh đúng là bạn không hề biết trước việc bạn kia định đánh và chém người, và bạn không có hành vi khuyến khích, hỗ trợ về tinh thần hay vật chất trước hoặc trong khi xảy ra sự việc, thì bạn sẽ không bị coi là đồng phạm hay giúp sức.

Ngược lại, thông qua lời khai, hiện trường ẩu đả, cơ quan  điều tra chứng minh được bạn biết trước ý định đánh nhau mà vẫn chở bạn quay lại quán, hoặc chạy theo với mục đích hỗ trợ, thì có thể bị xem là giúp sức tích cực (tạo điều kiện về phương tiện, thời gian).

Do đó, khi làm việc với cơ quan công an bạn nên trình bày rõ ràng, thống nhất từ đầu rằng bạn không biết trước, không tham gia, và đã can ngăn. Nếu có người làm chứng hoặc camera ghi lại bạn không tham gia đánh, thì nên nhờ họ cung cấp để hỗ trợ cho vấn đề điều tra làm rõ vụ án.

Trong trường hợp này, bạn cần liên hệ trực tiếp với luật sư qua số điện thoại 0914.431.086 để được tư vấn cụ thể và chi tiết nhất.

Nếu bạn đang gặp phải vấn đề về pháp luật, hãy liên hệ với luật sư để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Tư vấn hoàn toàn miễn phí sau đó mới báo phí thuê luật sư để bạn dễ dàng quyết định!

GỌI NGAY LUẬT SƯ 0914.431.086

Luật sư Lê Đức Tuấn.