Giành quyền nuôi con khi ly hôn

Về thắc mắc của bạn tôi xin đưa ra quan điểm giải đáp như sau:

Thứ nhất, về việc giành quyền nuôi con:

Căn cứ khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014:

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

Như vậy, con bạn đã được 09 tuổi nên sau khi ly hôn, việc nuôi con phụ thuộc vào thỏa thuận của vợ chồng, nếu không thể thỏa thuận được như trường hợp của bạn thì Tòa sẽ căn cứ vào việc bên nào có điều kiện về mọi mặt cho sự phát triển của trẻ hơn thì giao con cho người đó nuôi.

Các điều kiện để Tòa án xem xét việc giao con cho ai nuôi đó là:

+ Điều kiện vật chất: Căn cứ theo thu nhập của của mỗi người thời điểm hiện tại và khả năng lao động trong tương lại. Tài sản riêng của vợ chồng, hoặc phần tài sản chung sau khi được chia, các khoản thu khác… Tòa án sẽ căn cứ mức thu nhập với điều kiện sinh hoạt và phát triển của trẻ sao cho phù hợp để xác định người có đủ điều kiện nuôi con. Điều kiện kinh tế là một trong các điều kiện đầu tiên, tuy nhiên không phải là điều kiện tối quan trọng, nghĩa là không chắc chắn cứ ai có thu nhập cao hơn thì được quyền nuôi con.

+ Điều kiện tinh thần: Tòa án sẽ xem xét mức độ gần gũi, khoảng thời gian dành để chăm sóc, giáo dục con cái, môi trường cho sự phát triển của cháu, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn của cha mẹ… Đây là yếu tố rất quan trọng khi Tòa án quyết định quyền nuôi con sau khi ly hôn, vì điều này ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách và sự phát triển sau này của trẻ.

+ Ý kiến của con trên 07 tuổi: Luật hôn nhân và gia đình quy định trẻ trên 07 tuổi được Tòa án hỏi ý kiến xem muốn được ở với cha hay ở với mẹ, tuy nhiên ý kiến này không mang tính quyết định.

Như vậy, để giành quyền nuôi con, trước tiên bạn phải đáp ứng được các điều kiện trên, phải có căn cứ đảm bảo việc bạn có thể tạo môi trường tốt nhất cả về vật chất và tinh thần cho sự phát triển của con. Với thu nhập của bạn cùng với tình cảm dành cho con thì hai điều kiện đầu bạn hoàn toàn có thể đáp ứng được. Mặc dù chồng bạn có gia đình nội ở bên nhưng điều này không ảnh hưởng gì lớn đến quyết định ai được nuôi con vì việc chồng bạn thường xuyên vắng nhà, nhậu nhoẹt, lại ngoại tình, bên cạnh đó còn có hành vi bạo lực, nên dù điều kiện kinh tế tốt hơn bạn và có gia đình ở đây nhưng cũng rất khó để thuyết phục Tòa án. Mặc dù thu nhập bạn thấp hơn chồng nhưng cũng đủ đáp ứng điều kiện nuôi con, hơn thế bạn có thể cho con nhiều tình cảm và thời gian hơn nên theo quan điểm của tôi, khả năng bạn có thể giành quyền nuôi con khá cao.

Điều quan trọng trong trường hợp này là bạn phải có căn cứ để chứng minh trước Tòa là bạn đáp ứng đủ các điều kiện để nuôi dạy cháu đồng thời chứng minh được những hành vi của chồng bạn và cho thấy những hành vi đó khiến chồng bạn không đáp ứng được điều kiện về tinh thần cho con.

Việc bạn lo lắng chồng bạn có căn nhà nên bạn không thể giành nuôi con được tôi xin phân tích ở phần dưới đây:

Thứ hai, về phân chia tài sản khi ly hôn:

Bạn không yêu cầu chia tài sản chung trong trường hợp này tôi cho là một quyết định không sáng suốt.

Bởi lẽ:

Như đã phân tích ở trên, yêu cầu về điều kiện vật chất sau ly hôn là yếu tố đầu tiên khi Tòa xem xét ai sẽ được giành quyền nuôi con, với thu nhập của bạn thì hoàn toàn có thể lo cho bé một cuộc sống đầy đủ, tuy nhiên điều đó sẽ càng có căn cứ hơn nếu sau khi ly hôn bạn có điều kiện để cung cấp một nơi ở ổn định cho cháu.

Theo như bạn nói, căn nhà là bên nhà chồng mua cho, tuy nhiên, vợ chồng cùng đứng tên trên giấy chứng nhận sở hữu nhà thì có nghĩa nó được tặng cho chung cho vợ chồng bạn hoặc cho riêng chồng bạn nhưng đã sát nhập vào khối tài sản chung nên hai người cùng đứng tên, và là đồng sở hữu căn nhà này, bố mẹ bạn không có quyền và nghĩa vụ gì với tài sản này nữa. Như vậy, việc gia đình nhà chồng yêu cầu bạn ra đi tay trắng là không có căn cứ.

Khoản 2 Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 7 TTLT 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP:

d) “Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.

Ví dụ: Trường hợp người chồng có hành vi bạo lực gia đình, không chung thủy hoặc phá tán tài sản thì khi giải quyết ly hôn Tòa án phải xem xét yếu tố lỗi của người chồng khi chia tài sản chung của vợ chồng để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của vợ và con chưa thành niên.

Như vậy, khi chia tài sản chung Tòa án còn xem xét việc ngoại tình, hành vi thường xuyên nhậu nhẹt và đôi khi còn có hành vi bạo lực gia đình của chồng bạn … để bảo vệ quyền lợi của bạn và con bạn.

Tóm lại, theo như bạn trình bày thì nguyên nhân dẫn đến ly hôn là do lỗi của chồng bạn, việc bạn yêu cầu nuôi con khi có đủ điều kiện là hoàn toàn chính đáng và gia đình bên chồng không có quyền gì ngăn cản. Để đảm bảo cho yêu cầu của mình cũng như cuộc sống hai mẹ con sau này, bạn nên yêu cầu chia tài sản chung là căn nhà, vốn thuộc sở hữu của cả hai vợ chồng. Bên cạnh đó, trong thời gian còn sống chung, nếu chồng bạn còn tiếp tục có hành vi bạo lực, bạn cần báo ngay cho công an hoặc chính quyền địa phương để được kịp thời can thiệp.

Luật sư Phan Đức Tín                                                                                  

Luật sư Phan Đức Tín.

Chào bạn! vấn đề bạn kể là hầu hết ở các vụ ly hôn mà tôi thực hiện và không lạ, tuy nhiên còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan hoặc chủ quan. Tương đối phức tạp khi giải quyết

Việc vợ hoặc chồng giành quyền nuôi con sẽ do Hội Đồng Xét Xử của Tòa án quyết định dựa trên nhiều yếu tố theo quy định của luật hôn nhân và gia đình như: điều kiện nuôi dưỡng chăm sóc, môi trường tốt nhất cho con phát triển, thu nhập, tư cách đạo đức của người nuôi dưỡng.....Đặc biệt con từ 7 tuổi trở lên thì Tòa án sẽ hỏi ý kiến con muốn ở với ai?

Nên bạn có thể nhờ luật sư tư vấn để được hướng dẫn chi tiết!

Trân trọng

Ls Dương Hoài Vân - GĐ Công ty Luật V&HMLaw

Luật sư Dương Hoài Vân.

Về câu hỏi của bạn, Luật sư tư vấn như sau:

Căn cứ Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con…”

Theo thông tin bạn cung cấp thì vợ chồng bạn có một bé trai 09 tuổi. Theo quy định pháp luật, quyền nuôi con sau khi ly hôn được ưu tiên để hai vợ chồng bạn thỏa thuận. Trong trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con, điều kiện khả năng về nuôi dưỡng, chăm sóc con của hai vợ chồng và nguyện vọng của con. Điều kiện về nuôi dưỡng, chăm sóc con, gồm:

- Điều kiện về vật chất: nơi ăn ở, sinh hoạt, điều kiện học tập, … mà mỗi bên giành cho con dựa trên thu nhập ổn định, chỗ ở ổn định của cha mẹ.

- Điều kiện về tinh thần: thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con; vui chơi, giải trí cùng con; lối sống, đạo đức của cha, mẹ…

Khi xem xét quyết định cho ai có quyền trực tiếp nuôi dưỡng, Tòa án phải đánh giá, căn cứ trên nhiều phương diện để đảm bảo đứa trẻ được chăm sóc, nuôi dưỡng trong điều kiện tốt nhất.

Theo những thông tin bạn cung cấp thì bạn có thu nhập ổn định tuy nhiên điều kiện vật chất để nuôi dưỡng con của bạn có phần hạn chế hơn so với chồng. Vì vậy, bạn cần đưa ra những thế mạnh của mình như: thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con; vui chơi, giải trí cùng con và thuyết phục được đứa bé muốn cùng ở với bạn. Ngoài ra, bạn có thể thu thập chứng cứ về việc chồng bạn ngoại tình và chứng minh việc ngoại tình này sẽ khiến chp quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục… của con không được bảo đảm. Để giành quyền nuôi con, bạn phải chứng minh được bản thân có nhiều điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng con tốt hơn chồng để Tòa án xem xét ra quyết định.

Trên đây là những tư vấn của Luật sư trên cơ sở thông tin bạn cung cấp.

Bạn có thể liên hệ trực tiếp với luật sư để được tư vấn cụ thể hơn.

Trân trọng!

Luật sư Nguyễn Đức Biên

Luật sư Nguyễn Đức Biên.

Chào cháu,

Cảm ơn cháu đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị đến luật sư tư vấn pháp luật. Nội dung câu hỏi của cháu chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

Bộ luật dân sự, Bộ luật tố tụng dân sự 2015;

Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014;

Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP ngày 06/01/2016 hướng dẫn thi hành quy định của luật hôn nhân và gia đình

2. Luật sư tư vấn:

Ly hôn là mặt trái của hôn nhân nhưng là mặt không thể thiếu khi quan hệ hôn nhân đã thực sự đổ vỡ, đem lại những hệ quả nhất định không chỉ liên quan tới vợ hoặc chồng mà còn cả người thứ ba - đó là con cái. Vấn đề nuôi con khi ly hôn là một hệ quả như vậy.

Về nguyên tắc, các bên đương sự có thể được tự do thỏa thuận trong việc nuôi con và được tòa án ghi nhận vào bản án, quyết định. Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ ra quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con, nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con; con dưới 36 tháng tuổi về nguyên tắc sẽ giao cho người mẹ nuôi (trừ trường hợp mẹ không đủ điều kiện nuôi dưỡng hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác).

Về quyền nuôi con khi ly hôn:

- Các bên đương sự vẫn có quyền cũng như nghĩa vụ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục đối với con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình (Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014).

Tuy nhiên, mặc dù pháp luật quy định như vậy nhưng thực tế đôi khi không diễn ra như thế. Bởi lẽ, hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, khi đời sống hôn nhân không thể kéo dài và mục đích hôn nhân không đạt được dẫn tới việc ly hôn có nghĩa là tình cảm vợ chồng đã không còn. Khi đó, việc thường xuyên qua lại chăm sóc con cái chắc chắn gặp phải sự phản đối nhất định từ phía người đang nuôi dưỡng con.

Pháp luật có quy định người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không. Trong thực tế giải quyết vụ việc, vấn đề này tương đối phức tạp đối với trường hợp “người có nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ cấp dưỡng”.

Mặt khác, tuy giành được quyền nuôi con, nhưng trong quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc con, nếu người được nuôi con không hoàn thành trách nhiệm của mình thì người kia có quyền nộp đơn yêu cầu thay đổi người nuôi con và việc thay đổi này cũng phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên (Điều 84 Luật HN&GĐ 2014).

Thực trạng giải quyết vấn đề quyền nuôi con khi ly hôn có những trường hợp tranh chấp rất quyết liệt, ảnh hưởng lớn tới tâm lý trẻ nhỏ. Mặc dù pháp luật luôn hướng tới việc bảo vệ quyền và lợi ích tốt nhất cho trẻ em và phụ nữ, nhưng tựu chung lại người thiệt thòi nhất vẫn là trẻ nhỏ.

Cụ thể Tòa án sẽ xem xét một cách tổng hợp trên 03 (ba) phương diện sau đây để quyết định việc trao quyền nuôi con cho vợ hoặc chồng:

1) Điều kiện về vật chất bao gồm: Ăn, ở, sinh hoạt, điều kiện học tập…các yếu tố đó dựa trên thu nhập, tài sản, chỗ ở của cha mẹ;

2) Các yếu tố về tinh thần bao gồm: Thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều kiện cho con vui chơi giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn… của cha mẹ

3) Nguyện vọng của con: Con mong muốn được ở với ai (chỉ áp dụng với con từ đủ 9 tuổi trở lên)

Về chia tài sản khi ly hôn:

Như cháu trình bày, về nhà vợ chồng cháu đang ở là do bố mẹ cháu mua nhưng đứng tên vợ chồng cháu. Cháu chưa nói cụ thể, nhưng chú nghĩ, điều này chứng tỏ căn nhà là tài sản vợ chồng cháu đứng tên có được trong thời kỳ hôn nhân, nên thuộc tài sản chung của vợ chồng cháu (Nếu điều đó là đúng). Khi ly hôn Tòa án sẽ chia đôi mỗi người một nửa và xét công lao đóng góp xây dựng, tôn tạo. Cháu có thể an tâm về điều này.

Nội dung cần tham khảo:

Theo như trình bày của cháu thì chồng cháu còn có quan hệ bất chính với người khác.

Thứ  nhất, Cháu tham khảo thêm trường hợp về chồng cháu vi pham chế độ hôn nhân một vợ một chồng, theo khoản 1 Điều 48 Nghị định Số: 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 “Điều 48. Hành vi vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng; vi phạm quy định về ly hôm”

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;

c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

Thứ hai, Theo khoản 1 Điều 147 Bộ luật hình sự thì “Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.”

 Như cháu nói, thu nhập hàng tháng của cháu cũng từ 8.000.000 đồng/tháng như vậy cũng đủ điều kiện để nuôi con cháu trong tình hình kinh tế hiện nay. Chúng tôi tin tưởng Tòa án đáp ứng được nguyện vọng của cháu -  người mẹ hết lòng vì con.

Chúc cháu thành công./.

Luật sư Nguyễn Mạnh Cường.

Chào bạn!

Trước tiên xin trân trọng cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn và giải đáp thắc mắc của bạn như sau:

Cơ sở pháp lý:

Luật hôn nhân gi đình năm 2014

Trong trường hợp Tòa án giải quyết ly hôn, việc trông nom, nuôi dưỡng, giáo dục con sau ly hôn thực hiện theo quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 như sau:

\"1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con\".

Theo quy định trên, việc nuôi con khi ly hôn sẽ thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án xét, quyết định giao con cho một bên nuôi. Theo thông tin bạn cung cấp, bạn có một người con năm nay 9 tuổi, vì vậy, Tòa án sẽ xem xét giao con cho một trong hai bên dựa trên quyền lợi về mọi mặt của con nhưng cũng căn cứ vào nguyện vọng của con là muốn theo ai.

Nếu bạn muốn giành quyền nuôi con trong trường hợp này, bạn phải chứng minh được bạn có đủ các điều kiện để bảo đảm quyền lợi mọi mặt cho con tốt hơn chồng bạn, các điều kiện này có thể được xem xét trên các mặt: Thu nhập hàng tháng (có đảm bảo để nuôi con không?); Chỗ ở ổn định, hợp pháp; Môi trường sống; Thời gian làm việc (có thời gian để chăm sóc cháu không?); Tư cách của cha mẹ,….bạn có nêu ở trên là chồng bạn thường xuyên vắng nhà không thể chăm lo cho con trai của bạn tốt thì bạn có thể trình bày với tòa án được rõ để tòa án có thể xem xét là sống với ai thì bé có môi trường sống và quan tâm giáo dục tốt hơn.

Ngoài ra, vì con trai bạn đã 9 tuổi nên theo quy định, Toà án sẽ xem xét dựa trên nguyện vọng của cháu. Thực tế đây là một trong những yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến phán quyết của Toà án.

Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách!

Trân trọng.

Luật sư Nguyễn Hòa Thuận

Luật sư Nguyễn Hòa Thuận.